F-35 اکنون تنها جنگنده پنهانکار جهان است که می تواند سلاح هسته ای حمل کند

جنگنده های پنهانکار اف -۳۵ ای لایتنینگ ۲ نیروی هوایی آمریکا در حال حاضر برای شلیک بمب های جاذبه هسته ای B۶۱ – ۱۲ تایید شده اند و در واقع از ۱۲ اکتبر ۲۰۲۳ این قابلیت را دارا بوده اند.

این خبر غافلگیر کننده که توسط دفتر برنامه مشترک اف -۳۵ (JPO) اعلام شد، صبح جمعه گذشته از سوی پنتاگون علنی شد. راس گومیر سخنگوی JPO اظهار داشت که این گواهی نامه در واقع ماه ها قبل و بسیار جلوتر از برنامه اعطا شده است.

این بدان معناست که F – ۳۵ Aها در حال حاضر پلتفرمی “با قابلیت دوگانه” محسوب می شوند که در هر دو جنگ متعارف و هسته ای قابل استفاده هستند- در نقش ثانویه حمل دو B۶۱ – ۱۲ به صورت داخلی و استفاده از مجموعه سنسورها و لینک های داده اسکن زمینی آن برای هدف گیری دقیق تر بمب نسبت به دیگر هواپیماهای با قابلیت حمل B۶۱.

علاوه بر این، در حالی که نیروی هوایی آمریکا از مدت ها پیش جنگنده های معمولی F – ۱۵ E و F – ۱۶ را با “سیم کشی N” ضروری برای به کارگیری سلاح های هسته ای به کار گرفته است، F – ۳۵ A اولین جنگنده پنهانکار مجهز به این فناوری است.

برخلاف جنگنده رادارگریز اف -۲۲ رپتور با تخصص در نبردهای هوا به هوا، اف -۳۵ ای همواره به عنوان پلتفرمی با قابلیت بر عهده گرفتن ماموریت هسته ای تاکتیکی جنگنده های اف -۱۶ را که قرار بود جایگزین آن شود، در نظر گرفته می شد. با این حال، پیاده سازی این قابلیت – با سیم کشی و لینک های داده لازم برای استفاده از ویژگی های پیشرفته بمب جاذبه هسته ای جدید B۶۱ – ۱۲ – با یک برنامه ارتقای گسترده (و بسیار گران قیمت) به نام بلاک ۴ همراه بود.

به گفته گومیر، اعطای این گواهی بدین معنی است که توسعه و آزمایش قابلیت B۶۱ – ۱۲ سرانجام پس از “۱۰ سال تلاش شدید” کامل شده و رضایت بخش است.

علاوه بر این، نیروی هوایی ایالات متحده اعلام کرده است که قابلیت هسته ای به دریافت بسته کامل ارتقا بلوک ۴ وابسته نیست و این گواهی برای “همه” F – ۳۵ ها در انبارهای نیروی هوایی اعمال خواهد شد. با این حال، F – ۳۵ برای بمب های قدیمی تر B۶۱ – ۳ یا B۶۱ – ۴ که با B۶۱ – ۱۲ جایگزین می شوند، مجوز تایید دریافت نکرده است.

اکنون نیروی هوایی به لطف توانایی F – ۳۵ در نفوذ به حریم هوایی دشمن با بمب های هسته ای جاذبه ای خود، در معرض خطر کم تری در زمینه شناسایی شدن و قرار گرفتن زیر آتش موثر موشک های دفاعی زمین به هوا قرار دارد. F – ۳۵ همچنین دومین جنگنده (پس از F – ۱۵ E) است که به طور خاص با B۶۱ – ۱۲ سازگار است، موشکی که دقت و برد بسیار بیشتری نسبت به پیشینیان خود دارد.

در حالی که پنهانکاری به معنای نفوذناپذیری نیست – تاکتیک هایی برای مبارزه با جنگنده های پنهانکار وجود دارد – یک جنگنده پنهانکار به طور چشمگیری شانس بیشتری برای رسیدن به هدف خود برای کوبیدن یک بمب جاذبه ای و بازگشت به پایگاه نسبت به یک جنگنده غیر پنهانکار دارد، که قطعاً از فاصله بسیار دورتر شناسایی خواهد شد (مگر اینکه رادارهای دشمن قبلاً به طور کامل سرکوب شده باشند).

نیروی هوایی ایالات متحده مدت هاست که بمب افکن های بی-۲ را در اختیار دارد، یک بمب افکن پنهانکار دوربرد هسته ای که استفاده عملیاتی از B۶۱ – ۱۲ را در دسامبر ۲۰۲۳ آغاز کرد. همچنین این شاخه از ارتش ایالات متحده به سرعت در حال حرکت به سمت تولید انبوه جانشین آن به نام B – ۲۱ Raider است که برای اولین بار در نوامبر گذشته پرواز کرد. علاوه بر این، این سرویس قبلاً جنگنده های اف -۱۱۷ نایت هاوک را با قابلیت حمل بمب های هسته ای B۶۱ به خدمت گرفته بود. اما F – ۱۱۷ علی رغم داشتن حرف “F” هرگز یک جنگنده واقعی نبود، چرا که تنها می توانست بمب بیاندازد و هیچ قابلیت رزمی هوا به هوایی نداشت.

در نهایت گفتنی است که رسانه ها پیش از این از احتمال بررسی قابلیت حمله هسته ای جنگنده های پنهانکار J – ۲۰ توسط چین خبر داده بودند. گمانه زنی های گذشته مبنی بر اینکه جنگنده پنهانکار Su – ۵۷ روسیه می تواند نقش هسته ای داشته باشد، هنوز تایید نشده است و باتوجه به تولید بسیار محدود و کاربرد عملیاتی این نوع تا به امروز، بعید به نظر می رسد که در حال حاضر چنین قابلیتی داشته باشد.

همچنین شایان ذکر است که آمریکا حدود ۱۰۰ بمب هسته ای تاکتیکی B۶۱ را در اشتراک با متحدان ناتو بلژیک، آلمان، ایتالیا، هلند و ترکیه در اختیار دارد. و همه به جز ترکیه از جنگنده های اف -۳۵ با قابلیت حمل سلاح هسته ای استفاده کرده و جایگزین جنگنده های اف -۱۶ یا تورنادو خود در این نقش می کنند. با این حال، این امر تحت تاثیر سرعت جایگزینی B۶۱ های قدیمی تر در اروپا با B۶۱ – ۱۲ های جدید قرار خواهد گرفت.

هانس کریستنسن، کارشناس کنترل تسلیحات هسته ای تصریح کرده است که یک بال جنگنده اف -۳۵ آمریکایی مستقر در لیکنهیث در بریتانیا، براساس قراردادی که برای ساخت تاسیسات پناهگاهی در حمایت از یک “ماموریت هسته ای” امضا شده است، تقریباً به طور قطع برای شلیک B۶۱ – ۱۲ تجهیز خواهد شد.

ترکیب B۶۱ – ۱۲ و F – ۳۵

B۶۱ – ۱۲ یک بازسازی گرانقیمت از B۶۱ های قدیمی تر است که با معرفی باله های مانور دمی، راکت های تثبیت کننده چرخش و هدایت اینرسی و GPS، توانایی آن ها به طور چشمگیری بهبود یافته است. این کار آن را به یک بمب گلایدری تبدیل می کند که هم بسیار دقیق است و هم می تواند تا ۲۴ کیلومتر (در صورت پرتاب در حداکثر ارتفاع) پرواز کند.

در ویدیوی زیر از تست B۶۱ – ۱۲، به نحوه نگهداری بمب در محفظه داخلی هواپیما توجه کنید که به نحوی انجام شده تا هندسه پنهانکاری F – ۳۵ مختل نشود. همچنین به اشتعال راکت های تثبیت کننده چرخشی در آن توجه کنید.

دقت بهبود یافته باعث می شود که احتمال اینکه B۶۱ – ۱۲ یک تاسیسات تسلیحات هسته ای تقویت شده را با یک شلیک نابود کند، بسیار بیشتر شود. و حتی برد متوسط حالت استندآف آن باعث می شود که احتمال بقای جنگنده هایی که این سلاح را حمل می کنند بسیار بیشتر از جنگنده هایی باشد که از بمب های جاذبه ای سنتی استفاده می کنند. آن مدل های سنتی تر مستقیماً روی هدف رها می شوند که هواپیما را در معرض خطر بیشتری از جانب دفاع ضد هوایی قرار می دهد و حتی ممکن است قربانی انفجار ناشی از بمب هسته ای خود شود.

این موضوع در مورد جنگنده های پنهانکار که در فواصل کوتاه تر در مقابله با سنسورهای مادون قرمز و حتی رادارها امکان شناسایی بیشتری دارند، صادق است. علاوه بر این، جنگنده های پنهانکار قادر خواهند بود با ایمنی بیشتری در ارتفاعات بالاتر پرواز کنند تا از حداکثر برد پرواز ممکن B۶۱ – ۱۲ استفاده کنند.

انفجار B۶۱ را می توان به گونه ای تنظیم کرد که بازدهی انفجاری آن به کم ترین میزان خود یعنی ۰.۳ کیلوتن یا بیشترین قدرت خود یعنی ۵۰ کیلوتن برسد. برای مقایسه، بمب هسته ای پسر کوچک که در هیروشیما ژاپن به کار رفت، قدرت انفجاری ۱۵ کیلوتنی داشت.

یک B۶۱ – ۱۳ با قدرت انفجاری بالاتر تا ۳۶۰ کیلوتن در دست توسعه است و برای تولید محدود برنامه ریزی شده است. این بمب ویژگی های جدید B۶۱ – ۱۲ را با ویژگی های نفوذ به زمین نسخه ویژه سنگرشکن B۶۱ – ۱۱ ترکیب خواهد کرد، اما برای بمب افکن ها کنار گذاشته شده و در F – ۳۵ به کار گرفته نخواهد شد.

بمب های هسته ای تاکتیکی ۲۳۰ B۶۱ آمریکا تعداد کمتری نسبت به موشک های هسته ای استراتژیک دوربرد این کشور دارند و چون بمب های جاذبه ای هستند، در مقایسه با موشک های کروز یا بالستیک، برای شلیک سریع و حالت استندآف پیکربندی نشده اند.

حتی استفاده محدود از سلاح های هسته ای می تواند عواقب وحشتناکی داشته باشد. اما خوشبختانه تابوی پس از جنگ جهانی دوم در مورد استفاده از سلاح های هسته ای همچنان قوی است و هر سلاح هسته ای – حتی سلاح های به اصطلاح “تاکتیکی” – احتمالاً تنها به عنوان آخرین راه حل به کار گرفته خواهند شد. نقش این زرادخانه تاکتیکی در درجه اول این است که کشورهای دیگر را از استفاده از سلاح های تاکتیکی خود تحت این تصور (احتمالاً احمقانه) که خطرات کمتری در استفاده از آن ها وجود دارد، بازدارد. روسیه به طور خاص بیش از ۱۸۰۰ سلاح غیراستراتژیک هسته ای دارد و ممکن است استفاده تهدیدآمیز یا محدود از این سلاح ها را به عنوان یک گزینه استراتژیک مناسب برای جلوگیری از شکست ببیند.

در حالی که سلاح هسته ای “تاکتیکی” گاهی اوقات به مفهوم استفاده علیه اهدافی در میدان نبرد اشاره می کند، احتمال کمتری وجود دارد که نیروی هوایی ایالات متحده از آن ها بدین منظور و شیوه استفاده کند. در عوض، آن ها به احتمال زیاد علیه تاسیسات سلاح های هسته ای یا شیمیایی دشمن و سیستم های فرماندهی و کنترل مرتبط در تلافی یک حمله هسته ای، یا (بحث برانگیزتر) در پیشگیری از یک حمله هسته ای قریب الوقوع به کار گرفته خواهند شد.

حتی در آن صورت، از آنجا که ایالات متحده از قبل سلاح های سنگرشکن غیر هسته ای موثر در برابر تاسیسات تسلیحاتی مستحکم دارد، ممکن است تنها زمانی به سلاح های هسته ای تاکتیکی متوسل شود که با تعداد زیادی از پرتاب کننده های سلاح های کشتار جمعی مواجه گردد، لانچرهایی که نمی توان با حملات متعارف، با سرعت کافی آن ها را سرکوب کرد.

توانایی هسته ای اف -۳۵ شکایت های گروه های محلی مخالف پایگاه های جدید اف -۳۵ به ویژه در ورمونت را برانگیخته است، زیرا این پایگاه ها بر برنامه های هدف گیری هسته ای روسیه و چین تاثیر خواهند گذاشت. یک لایه ابهام وجود دارد، زیرا پنتاگون فاش نمی کند که کدام یک از اسکادران های جنگنده هایش برای ماموریت های شلیک هسته ای آموزش دیده و تجهیز شده اند. با این حال، باید در نظر داشت که در حال حاضر صدها جنگنده های با قابلیت هسته ای F – ۱۵ و F – ۱۶ در پایگاه های سراسر ایالات متحده پراکنده شده اند، بنابراین F – ۳۵ خطر جدیدی در این زمینه ایجاد نمی کند.