تعیین خسارت پروازهای ۲۰۲۰

ترافیک مسافران جهان در سال ۲۰۲۰ با کاهش بی‌سابقه‌ ۶۰ درصدی همراه بوده به گونه‌ای که آن را به سطح سال ۱۹۴۵ رسانده است،

با این حال سفرهای داخلی در مقایسه با راکد ماندن سفرهای بین‌المللی بهبودی تدریجی را تجربه کرده است. براساس جدیدترین برآوردهای سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی (ایکائو) تاثیر کووید-۱۹ بر تعداد مسافران بین‌المللی و داخلی، تعداد پروازها و درآمد شرکت‌های هواپیمایی در سال ۲۰۲۰ با کاهش چشمگیری همراه بوده است که این تاثیرات بستگی به مدت زمان و اقدامات گسترده در جهت مهار و کنترل شیوع کرونا، میزان اطمینان گردشگران به سفرهای هوایی، شرایط اقتصادی و... داشته است.

 براین اساس تعداد پروازهای ارائه شده توسط شرکت‌های هواپیمایی با کاهش ۵۰ درصدی همراه بوده و تعداد مسافران هوایی در دو سطح داخلی و بین‌المللی با ۷/ ۲ میلیارد نفر حدود ۶۰ درصد کاهش یافته است. همچنین میزان خسارت وارده بر درآمد ناخالص خطوط هوایی در سال ۲۰۲۰ در مقایسه با مدت مشابه خود در سال ۲۰۱۹ معادل ۳۷۰ میلیارد دلار برآورد شده است. بررسی‌های ایکائو نشان می‌دهد ترافیک سفرهای بین‌المللی در پروازهای ارائه شده با کاهش ۶۶ درصدی همراه بوده که براین اساس تعداد مسافران بین‌المللی با کاهش ۷۴ درصدی حدود ۴/ ۱ میلیارد نفر را از دست داده است و میزان خسارت‌های وارده بر درآمد ناخالص شرکت‌های هواپیمایی حدود ۲۵۰ میلیارد دلار ارزیابی شده است. اما حوزه سفرهای داخلی در مقایسه با حوزه بین‌المللی از شرایط بهتری برخوردار بوده است. طی این دوران تعداد پروازهای داخلی شرکت‌های هواپیمایی کاهش ۳۸ درصدی را تجربه کرده است. بر این اساس شرکت‌های هواپیمایی با افت ۵۰ درصدی تعداد مسافران حدود ۳/ ۱ میلیارد مسافر خود را از دست داده‌اند که با خسارتی حدود ۱۲۰ میلیارد دلاری در میزان درآمد خود مواجه شده‌اند. همه‌گیری کرونا تاثیرات چشمگیری بر حمل و نقل هوایی، گردشگری، تجارت و اقتصاد جهانی وارد کرده است. در حوزه حمل‌ونقل هوایی در سه حوزه ترافیک هوایی، فرودگاه‌ها و خطوط هوایی براساس ارزیابی‌های سازمان‌های بین‌المللی با کاهش بی‌سابقه‌ای همراه بوده‌اند که در بخش ترافیک هوایی براساس اعلام ایکائو در هر دو حوزه بین‌المللی و داخلی با کاهش ۶۰ درصدی همراه بوده است. همچنین نماینده تجارت جهانی مقامات فرودگاه جهان (ACI) باتوجه به کاهش ۶۴ درصدی مسافران، درآمد فرودگاه‌ها در سال ۲۰۲۰ را با کاهش ۶۵ درصدی معادل ۱۱۱ میلیارد دلار ارزیابی کرده است و انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (یاتا) نیز میزان تاثیرات کرونا بر خطوط هوایی جهان در سال ۲۰۲۰ را با کاهش ۶۶ درصدی اعلام کرده است. برآوردهای سازمان جهانی گردشگری برای بازار توریسم ۲۰۲۰ کاهش حدود ۷۲ درصدی را نشان می‌دهد که این امر نمایانگر کاهش بیش از یک میلیارد گردشگر بین‌المللی است که خسارت حدود ۱/ ۱ هزار میلیارد دلاری بر این صنعت وارد کرده است. ایکائو باتوجه به شرایط ترافیک هوایی در سال ۲۰۲۰ چشم‌انداز خود را برای بهبود ترافیک هوایی طی ۶ ماه نخست ۲۰۲۱ در دو سناریو ارزیابی کرده است که براساس آن کاهش کلی تعداد صندلی‌های ارائه شده توسط شرکت‌های هواپیمایی را بین ۳۸ تا ۴۶ درصد ارزیابی کرده است که این امر می‌تواند در مقایسه با سال ۲۰۱۹ بین ۴۷ تا ۵۷ درصد یعنی معادل یک تا ۲/ ۱ میلیارد مسافر را کاهش دهد. همچنین درآمدهای ناخالص شرکت‌های هواپیمایی می‌تواند بین ۱۴۹ تا ۱۷۸ میلیارد دلار را از دست بدهد. براساس این دو سناریو بازگشت سفرهای هوایی به بالاترین حد خود در مقایسه با سال ۲۰۲۰ از نیمه دوم ۲۰۲۱ خواهد بود. باتوجه به اینکه شدت و مسیر کووید-۱۹ همچنان نامشخص است براین اساس اشکال رکود اقتصادی و بهبود آن در چهار مسیر و دو سناریو امکان‌پذیر است. در سناریوی اول رکود اقتصادی و مسیر بهبود آن دو مسیر به شکل تیک یا w را طی می‌کنند. شکل تیک به این صورت است که در ابتدا به سرعت بازمی‌گردد اما سریع کند می‌شود و مسیر به‌صورت W الگوی رکود دوتایی را نشان می‌دهد که پیش از بهبودی کامل اقتصادی ترافیک هوایی جهان دو رکود اتفاق خواهد افتاد. سناریوها و مسیرها که براساس میزان عرضه و تقاضا و تحت‌تاثیر عواملی همچون زمان‌بندی و سرعت متفاوت بهبودی منطقه‌ای، بین‌المللی، داخلی، درون‌منطقه‌ای و انقباض اقتصاد جهانی صورت می‌گیرد در سطح بین‌المللی احتمال می‌رود بازیابی به شکل تیک با ظرفیت تدریجی و آرام و افزایش تقاضا با رشد فزاینده‌ای همراه باشد یا به شکل W بازیابی آرام اتفاق بیفتد اما به‌دلیل ظرفیت بیش از حد مجددا کاهش یابد. در سطح داخلی نیز در مسیر اول، برگشت با توجه به تسریع در روند ظرفیت و میزان تقاضا رشد فزاینده به شکل تیک خواهد بود و در مسیر دوم خود به شکل W ابتدا به آرامی بازیابی شده اما به‌دلیل ظرفیت بیش از حد مجددا کاهش می‌یاید.

در سناریوی دوم نیز مسیرها به دو شکل U و L خواهند بود. شکل U نمایانگر یک افت طولانی‌مدت و بازیابی درازمدت رشد اقتصادی و گردشگری پس از برداشته شدن محدودیت‌ها است. شکل L که بیشترین آسیب را به اقتصاد وارد خواهد کرد با رکود طولانی‌مدت در فعالیت‌های اقتصادی توام با افت شدید خواهد بود که امکان بازگشت به روند رشد را تا یک خط صاف ادامه خواهد داد. در سطح بین‌المللی انتظار می‌رود بازیابی یا به شکل U اتفاق افتد که ابتدا بازگشت به مسیر رشد تسریع شود و پس از پیشرفت آهسته ظرفیت‌ها مجددا بازیابی شوند یا به شکل L مانند اینکه ظرفیت‌‌ها به دلیل افت تقاضا با سرعت بسیار کم بازیابی شوند. در سطح سفرهای داخلی نیز بازیابی تدریجی ظرفیت و به‌دنبال آن تسریع رشد به شکل U خواهد بود یا بازیابی ظرفیت باسرعت رو به کاهش به‌دلیل رشد تقاضای کند به شکل L خواهد بود. همه‌گیری کرونا در سال ۲۰۲۰ بیشترین میزان کاهش در ظرفیت هواپیماها و تعداد تقاضا از سال ۱۹۴۵ تا به امروز را داشته است که این امر تمامی ۶ منطقه جغرافیایی مورد نظر ایکائو را تحت‌تاثیر قرار داده و بر میزان ترافیک هوایی و درآمدهای منطقه‌ای تاثیرات منفی گسترده‌ای گذاشته است. آسیا و اقیانوسیه با از دست دادن ۹۱۶ میلیون مسافر بیشترین خسارت درآمدی با مبلغ ۱۲۰ میلیارد دلار را متحمل شده است و پس از آن اروپا با کاهش ۵۸ درصدی در میزان ظرفیت پروازها و از دست دادن ۷۷۰ میلیون مسافر حدود ۱۰۰ میلیارد دلار در درآمدهاخسارت دیده است. آمریکای‌شمالی نیز با کاهش ۴۳ درصدی در میزان پروازها، در مقایسه با سال ۲۰۱۹ با کاهش ۵۹۶ میلیون نفری مسافران خود مواجه شد که این امر خسارت ۸۸ میلیارد دلاری را بر این منطقه وارد کرده است.منطقه آمریکای لاتین و کارائیب نیز با از دست دادن ۱۵۳ میلیون مسافر و وارد آمدن خسارت ۲۶ میلیارد دلاری با کاهش ۵۳ درصدی در میزان ظرفیت پروازها مواجه شده است. منطقه خاورمیانه با ۶۰ درصد کاهش در میزان ظرفیت پروازها بیشترین آسیب را متحمل شده که براساس آن با از دست دادن ۱۳۲ میلیون مسافر خود، درآمدهای حاصل از آن با خسارت ۲۲ میلیارد دلاری مواجه شده است و همچنین منطقه آفریقا نیز با کاهش ۵۸ درصدی پروازها و از دست دادن ۷۸ میلیون مسافر با خسارت ۱۴ میلیارد دلاری در درآمدهای هوایی خود همراه بوده است.

منبع: دنیای اقتصاد