سیستم گنبد آهنین چگونه کار می کند؟

گنبد آهنین، یک سیستم دفاع موشکی و از مهمترین ابزارهای تسلیحاتی اسرائیل است و در طول درگیری‌های مختلف دهه گذشته، نقش پر رنگی در کاهش تلفات و خسارات برای اسراییل داشته است. نیروهای دفاعی اسرائیل ادعا کردند که این سیستم طی حملات راکتی گروه جهاد اسلامی فلسطین در ماه مه، دقت ۹۵.۶ درصدی داشته است.

توسعه گنبد آهنین اولین بار در سال ۲۰۰۷ آغاز شد. پس از آزمایش‌هایی در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹، اولین باتری‌های گنبد آهنین در سال ۲۰۱۱ مستقر شدند. از آن زمان این سیستم چندین بار ارتقا یافته است.

این سیستم دفاع هوایی سیار متشکل از ۱۰ باتری است که هر کدام ۳ تا ۴ پرتابگر موشکی با قابلیت تغییر مسیر و جهت‌گیری مجدد بالا دارند. قرارگیری استراتژیک آنها مانعی دفاعی در برابر راکت‌ها، خمپاره‌ها و پهپادها برای مساحتی تا ۱۰۰ کیلومتر مربع از مناطق مسکونی ایجاد می‌کند و اسرائیل در گذشته ادعا کرده میزان موفقیت آن بالای ۹۰٪ بوده است.

گنبد آهنین برای ساقط کردن پرتابه‌های ورودی طراحی شده است. این سیستم مجهز به یک رادار است که راکت‌ها را شناسایی کرده و سپس از طریق یک سیستم فرماندهی و کنترل به سرعت محاسبه می‌کند که آیا پرتابه ورودی تهدیدی ایجاد می‌کند یا احتمال دارد به یک منطقه غیرمسکونی برخورد کند. اگر راکت تهدیدی ایجاد کند، گنبد آهنین موشکی را از زمین به سمت آن شلیک می‌کند تا در هوا منهدم شود.

۱- تشخیص

رادار راکت ورودی را در فاصله ۴ تا ۷۰ کیلومتری از باتری شناسایی می‌کند و اطلاعات مسیر پرواز راکت را به مرکز فرماندهی و کنترل ارسال می‌کند.

۲- پیش‌بینی

مرکز کنترل محل برخورد را محاسبه کرده و پیش‌بینی می‌کند که آیا راکت قرار است به مناطق مسکونی و زیرساخت‌ها برخورد کند یا خیر.

۳- ارزیابی

سیستم، راکت‌هایی را هدف قرار می‌دهد که بیشترین تهدید را برای مناطق شهری و زیرساخت‌ها ایجاد می‌کنند در صورت روبرو شدن با تهدیدات چندگانه همزمان، راکت‌هایی که احتمالا به مناطق غیرمسکونی یا دریا برخورد کنند را نادیده می‌گیرد.

۴- مهار

سیستم کنترل به یک پرتابگر متصل می‌شود که در صورت تشخیص توجیه‌پذیر بودن عملیات مهار، موشکی را برای نابود کردن راکت شلیک می‌کند.

برای افرادی که در زمین هستند، عملیات مهار مستقیم مانند یک صدای مهیب به نظر می‌رسد و گاهی اوقات از زمین احساس می‌شود.

بنا به گفته شرکت Raytheon و مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، ۱۰ باتری گنبد آهنین در سراسر اسرائیل وجود دارد که هر کدام شامل ۳ تا ۴ پرتابگر است. این سیستم قابل حمل است و تنها چند ساعت زمان نیاز دارد تا مستقر شود و خود موشک‌های مهارکننده نیز قابلیت تغییر مسیر و جهت‌گیری مجدد بالایی دارند. آنها ۳ متر طول دارند؛ قطری حدود ۱۵ سانتیمتر دارند. گروه تحلیل امنیتی IHS Jane’s در سال ۲۰۱۲ گفت که این موشک ها در هنگام پرتاب ۹۰ کیلوگرم وزن دارند. گفته می‌شود کلاهک جنگی آنها حاوی ۱۱ کیلوگرم مواد منفجره پرقدرت دارد و برد آن از ۴ تا ۷۰ کیلومتر است.

برخلاف سیستم‌های دفاع هوایی طراحی شده برای مهار موشک‌های بالستیک، گنبد آهنین راکت‌های بدون هدایت را که در ارتفاع پایین می‌مانند، نوعی که اغلب توسط گروه‌های مسلح در غزه شلیک می‌شود، هدف قرار می‌دهد.

در زمان جنگ، هزینه عملیات گنبد آهنین به سرعت افزایش می‌یابد. هر موشک حدود ۴۰ هزار دلار هزینه دارد، بنابراین مهار هزاران راکت ورودی هزینه زیادی به بار می‌آورد. دولت آمریکا بیش از ۱.۵ میلیارد دلار در برنامه گنبد آهنین و تحقیقات مرتبط با آن سرمایه‌گذاری کرده است. یک مقام آمریکایی به CNN گفته است که اسرائیل احتمالاً پس از حمله روز شنبه درخواست مهارکننده‌های بیشتر و کمک‌های نظامی دیگر از واشنگتن خواهد کرد.