رونمایی از اولین خودرو فرمول یک ایرانی

عصر روز یکشنبه ۲۸ خرداد، مراسم رونمایی از اولین خودروی فرمول یک ایرانی که توسط دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد ساخته شده است، در محل نمایشگاه بین المللی برگزار شد. به گفته مرکز رسانه معاونت علمی، فناوری ریاست جمهوری، این خودرو قرار است به زودی در مسابقات دانشجویی ساخت خودروی فرمول یک ایتالیا شرکت کند.

جواد ایزدی، دانشجوی دانشگاه فنی مهندسی شهید منتظری مشهد گفت این خودرو توسط تیم ۱۲ نفره دانشجویی طراحی و ظرف مدت دو سال ساخته شده است.

گفته می‌شود کلیه قطعات این خودرو با سوخت بنزین سوپر، طراحی این تیم ۱۲ نفره است و به گفته آنها بخش‌های موتور، سیستم خنک‌کننده، یکپارچه‌سازی سیستم‌ها با موتور، شاسی و سیستم تعلیق طراحی محققان و مهندسان دانشگاه فردوسی مشهد بوده است.

ایزدی گفت موتور استفاده‌شده در این خودرو فرمول یک، موتور سوزوکی است. خودرو ۴ سیلندر دارد و حجم سیلندرها ۶۰۰ سی سی است.

او افزود: «حداکثر سرعت قابل دستیابی ۱۷۰ کیلومتر بر ساعت و حداکثر سرعتی که رفتیم ۱۱۰ کیلومتر بود. البته این سرعت به خاطر نبود پیست مناسب کاهش داشت.»

طراحی هوای ورودی خودرو طبق قوانین مسابقه طراحی شده است. توان موتور ۶۷ اسب بخار، شتاب خودرو صفر تا صد ۵.۲ ثانیه و نسبت توان به وزن خودرو ۲۴۰ اسب به تن است.

شاسی این خودرو از جنس آلومینیوم است که این امر در کاهش وزن خودرو دانشگاه فردوسی مشهد موثر بوده است. بدنه آن نیز از نوع فیبرکربن و وزن کل خودرو ۲۸۰ کیلوگرم است.

این خودرو قرار است امروز دوشنبه ۲۹ خردادماه برای آماده‌سازی‌های نهایی به منظور شرکت در مسابقات فرمول یک، راهی کشور ایتالیا شود. سرپرست مرکز تعاملات علمی و فناوری معاونت علمی ریاست‌جمهوری گفت: «ایران با خودروی فرمول یک روهام بعد از ۵ سال غیبت دوباره در مسابقات فرمول یک دانشجویی ایتالیا حضور خواهد یافت.»

انتقاد یک روزنامه نگار به خبر ساخت خودرو فرمول یک ایرانی

پس از انتشار خبر ساخت این خودرو فرمول یک، احسان بداغی، روزنامه نگار، ادعا کرد که هزینه ساخت هر خودرو فرمول یک چیزی حدود ۱۵ میلیون تا ۲۰ میلیون دلار است و هزینه نگهداری این خودروها نیز تا ۳۰۰ میلیون دلار می‌رسد؛ بنابراین ساخت چنین خودروهایی با شرایط فعلی در ایران محال است.

بداغی در رشته توییتی به تفصیل درباره این موضوع توضیح داده است:

هر ماشین چرخ بازی (چرخ آنها بیرون بدنه است)، ماشین فرمول یک نیست. آن اسباب بازی رونمایی شده در دانشگاه فردوسی مشهد که هیچ، ماشین‌های مسابقه‌ای زیر هم فرمول یک نیستند. تنها ۱۰ تیم فرمول یک در دنیا هست و سالانه مجموعا کمتر از ۴۰ خودرو از این نوع ساخته می‌شود.

ماشین‌های فرمول یک جزو پیچیده‌ترین و گران‌ترین تکنولوژی‌های ساخت انسان هستند؛ چیزی در حد هواپیماهای جنگنده و در مواردی جلوتر از آنها. در ساخت این ماشین‌ها از علوم مختلفی از علم مواد و الکترونیک گرفته تا کامپیوتر و مکانیک و آیرودینامیک در پیشرفته‌ترین حد خودش استفاده می‌شود.

امسال ارزان‌ترین ماشین فرمول یک حدود ۱۵میلیون دلار (۷۵۰میلیارد تومان) است. مساله اما فراتر است؛ هر ماشین در طول ۲۴ مسابقه فصل بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار خرج دارد. مثلا موتورها با وجود قیمت نجومی بیش از ۵-۶ مسابقه دوام ندارند. اینفوگرافیک سال ۲۰۱۸ را ببینید تا بدانید اوضاع از چه قرار است.

ماشین‌های فرمول یک جزو پیشتازهای تکنولوژی هستند؛ مانند صنایع نظامی یا فضایی. یعنی تکنولوژی‌های پیشرفته ابتدا به بهانه آنها متولد شده و سپس بعد از چندین سال وارد زندگی عادی ما می‌شوند. مثلا بخش کمی از تکنولوژی‌ آنها تازه ۱۵-۱۰ سال بعد در خودروهای پیشرفته شهری عرضه می‌شود.

ماشین‌های فرمول یک آنقدر پیچیده هستند که هر خودروسازی وارد این عرصه نشود. سال‌هاست که از میان تمام غول‌های خودرویی جهان فقط سه شرکت مرسدس بنز، فراری و رنو موتور فرمول یک می‌سازند. سال‌ها قبل تویوتا و BMW و بعدتر حتی هوندا هم عطای چالش‌های این عرصه را به لقایش بخشیدند.

ماشین‌های فرمول یک می‌توانند دور موتوری بین ۱۵ تا ۱۷ هزار دور در دقیقه و قدرتی تا مرز ۸۰۰ اسب بخار تولید کنند و به سرعت ۳۷۰ کیلومتر در ساعت برسند و از حالت سکون تا سرعت ۱۶۰ کیلومتر را در ۴ ثانیه ثبت کنند. آن هم با موتوری که تنها ۱/۶ لیتر حجم دارد، تقریبا اندازه حجم موتور ال ۹۰.

طراحی ایرودینامیک این خودروها هم گاه از برخی جهات حتی از هواپیماها نیز پیشرفته‌تر و پیچیده‌تر است و جزئی‌ترین قطعات بدنه با سخت‌ترین محاسبات مهندسی، طراحی و یا ساخته می‌شوند. گاها با این هدف که تنها ۱٪ عملکرد آیرودینامیکی خودرو بهبود یابد. بله تنها یک درصد!

درباره مهندسی ماشین‌های فرمول یک می‌شود کتاب‌ها نوشت و البته دانش امثال من هم بسیار محدود است. اما جدای از این در ایتالیا و هیچ کجای دنیا هم مسابقه فرمول یکی برگزار نمی‌شود که ایران بتواند در‌ آن شرکت کند. ما تنها ۱۰ تیم فرمول یک و ۲۴ مسابقه در سال داریم و بس.