کاوشگر فضایی امارات متحده عربی شکل جدیدی از شفق قطبی را در آسمان مریخ مشاهده کرده که درک دانشمندان از سیاره سرخ را به چالش می‌کشد. این نوع جدید از شفق نه در قطب‌ها بلکه به‌صورت پراکنده در این سیاره مشاهده شده است.

کاوشگر «امید» امارات در ماه فوریه 2021 به مریخ رسید و هدفش مطالعه اتمسفر سیاره سرخ بود. این کاوشگر در همان ابتدای کار با یک طوفان خورشیدی مواجه شد که دانشمندان معتقدند می‌تواند این شفق را به وجود آورده باشد. شفق مریخ با نام «شفق مجزای موج‌دار» شناخته می‌شود و از پیچک‌های نور فرابنفش در بخش بالای اتمسفر ساخته شده است.

«راب لیلیس» از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی می‌گوید: «کشف شفق مجزای موج‌دار از بسیاری جهات باعث تعجب و سردرگمی ما شد. ایده‌هایی برای توضیح این پدیده وجود دارد، اما علت مشاهده شفقی با این شدت، شکل و در سطح سیاره دقیقا مشخص نیست.»

شفق قطبی در کره زمین زمانی به وجود می‌آید که ذرات باردار خورشیدی با میدان مغناطیسی سیاره ارتباط برقرار می‌کنند و به یکی از دو قطب زمین می‌روند. با این حال، میدان مغناطیسی زمین توسط ژنراتور مرکزی سیاره به وجود می‌آید که یک هسته جامد فلزی درون یک هسته بیرونی فلز مایع است.

مریخ هسته مرکزی جامد ندارد

ماموریت «اینسایت» ناسا در سال 2021 نشان داد که مریخ فاقد این هسته جامد مرکزی است. هسته مایع این سیاره عمدتا از عناصر سبک و غیرفلزی مثل اکسیژن و هیدروژن ساخته شده است. در نتیجه، سیاره سرخ میدان مغناطیسی ندارد و همین مسئله می‌تواند دلیل اتمسفر رقیق آن باشد.

با این حال، بخش‌هایی از گوشته مریخ همچنان به‌عنوان آهنرباهای قدرتمندی عمل می‌کنند که میدان‌های نیروی مغناطیسی محلی را به وجود می‌آورند و با جذب ذرات باردار باعث خلق شفق می‌شوند. پیش‌تر سه نوع شفق در سیاره سرخ شناسایی شده بود و حالا دانشمندان موفق به کشف چهارمین نوع از شفق‌های مریخی شده‌اند.

محققان معتقدند وجود این شفق می‌تواند بیانگر موضوعات دیگری باشد که پاسخ‌گویی به آن‌ها مستلزم دریافت اطلاعات بیشتر است.