به‌تازگی ناسا در گامی جدید برای بازگشت انسان به ماه، 3شرکت را به منظور توسعه سیستم‌های‌ ماه‌نشین سرنشین‌دار(HLS) برای پشتیبانی از فرود سرنشینان در کره‌ ماه انتخاب کرده است. شرکت‌های Blue Origin، Dynetics و SpaceX طرح‌های خود را طی مدت 10‌ماه توسعه خواهند داد، سپس یک یا 2وسیله نقلیه برای ماموریت نمایشی ‌ماه‌نشین‌های بدون سرنشین انتخاب خواهد شد. آنگاه یکی از این وسایل نقلیه در فضاپیمای ماموریت آرتمیس3 به‌کار گرفته می‌شود تا ماموریت سال 2024 برای فرود انسان در‌ ماه انجام شود. ناسا قصد دارد در این ماموریت که برای ۴سال دیگر برنامه‌ریزی شده است بار دیگر پای انسان را به ‌ماه باز کند و برای نخستین بار یک فضانورد زن روی قمر زمین قدم بزند. سایت nasaspaceflight در گزارشی نوشته است: این سه طرح به‌طور چشمگیری با یکدیگر متفاوت هستند، از مراحل مختلفی استفاده می‌کنند و توازن‌های مختلفی را بین عملکرد و ریسک برنامه ارائه می‌دهند. Blue Origin برای طراحی خود 579میلیون دلار تسهیلات دریافت کرد، چراکه طرحش دارای کمترین ریسک در میان این سه طرح پیشنهادی بود. همچنین به شرکت Dynetics مبلغ 253میلیون دلار و به SpaceX با توجه به بالا بودن ریسک برنامه‌اش و استفاده از استارشیپ، مبلغ 135میلیون دلار اعطا شد. با این حال، طراحی‌های استارشیپ و Dynetics بیشتر شبیه به سیستم‌های پایدار و چندبار مصرف هستند که ناسا مایل است از آنها در طولانی‌مدت استفاده کند.

Blue Origin

طرح پیشنهادی Blue Origin  از تجربه دستگاه‌های اهرمی شرکت‌های لاکهید مارتین، نورتروپ گرومن و دراپر برای ایجاد یک فرود 3مرحله‌ای بهره می‌برد. هر مرحله به‌طور جداگانه با وسایل پرتابی نیوگلن و ولکان پرتاب می‌شود. وسیله نقلیه شرکت Blue Origin همچنین می‌تواند به‌صورت کاملا یکپارچه با یک سیستم پرتاب فضایی (SLS) پرتاب شود، اما اکنون هیچ برنامه‌ای برای ساخت موشک SLS به منظور پرتاب اجزای HLS وجود ندارد. این لندر (وسیله‌ای که باعث فرود آمدن فضاپیما روی اجرام آسمانی دیگر می‌شود) قادر است به ایستگاه Lunar Gateway یا مستقیماً به فضاپیمای اریون در مدار قمری متصل شود. جیم برایدنشتین، مدیر ناسا، می‌گوید که بعید است ناسا از Gateway برای فرودهای اولیه استفاده کند.

سیستم فرود Dynetics

Dynetics HLS یک طراحی 2مرحله‌ای است که از مخازن سقوط افقی هنگام فرود استفاده می‌کند. شرکتDynetics قصد دارد وسیله خود را با یک موشکUnited Launch Alliance Vulcan پرتاب کند. البته این طرح قابلیت پرتاب چندین وسیله را دارد.

Dynetics HLS مانند طرح Blue Origin، قادر به لنگر انداختن در Gateway Lunar یا Orion است. قابلیت لغو یک فرود در هر زمان در طول فرود و وجود کابین خدمه در سطح پایین، از قابلیت‌های مثبت وسیله نقلیه شرکت Dynetics به شمار می‌آید. این شرکت همچنین قصد دارد قبل از هرگونه مأموریت سرنشین‌دار، یک ماموریت نمایشی از وسیله بدون سرنشین انجام دهد. شرکت Dynetics همچنین مانند طرح شرکت Blue Origin، همه نیازهای مربوط به اجرای کار را تامین می‌کند. اما Dynetics هم با مشکل مشابهی در سیستم قدرت و پیشران خود روبه‌رو است و نیاز به‌سرعت فوق‌العاده‌ای برای توسعه وسیله‌اش دارد. با این حال، سیستم Dynetics دقیقاً نوعی راه‌حل نوآورانه است که ناسا از طریق استفاده از HLS به‌دنبال آن بوده است، چراکه خطر مربوط به این سیستم را متوازن می‌کند. Dynetics HLS به‌راحتی با یک سیستم تحویل بار بزرگ منطبق می‌شود و همه الزامات پایداری را برای برنامه HLS برآورده می‌کند یا حتی فراتر می‌رود. همچنین عامل اصلی لندر قابل استفاده مجدد است. از این سه طرح پیشنهادی منتخب، Dynetics بالاترین رتبه فنی و مدیریتی را کسب کرده است.

استارشیپ SpaceX

سومین وسیله نقلیه که توسط ناسا انتخاب شده است، فضاپیمای استارشیپ SpaceX است. استارشیپ تنها مورد انتخاب‌شده است که کاملا قابل استفاده مجدد است و تنها وسیله‌ای است که از طراحی تک‌مرحله‌ای بهره می‌برد. اگرچه وسیله نقلیه استارشیپ یک طرح پیشنهادی جدید نیست، اما به‌نظر می‌رسد تغییرات و جزئیات جدیدی در اینگونه جدید استارشیپ طراحی شده تا نقش HLS را ایفا کند. در مشخصات پروازی این استارشیپ تانکر سوختی مشاهده می‌شود که با استفاده از تقویت‌کننده ابتدا به مدار پایین زمین پرتاب می‌شود، آنگاه این استارشیپ سرنشین‌دار، برای سوخت‌گیری به مخزن سوخت متصل می‌شود و سپس یک تزریق بین‌قمری به مدار قمری صورت می‌گیرد. تزریق بین‌قمری یک حرکت پیشراننده است که برای تنظیم یک فضاپیما روی یک مسیر انجام می‌شود و پس از آن فضاپیما به ماه می‌رسد. مانند سایر طرح‌های پیشنهادی HLS، استارشیپ قادر به لنگر انداختن در اریون یا Lunar Gateway است. در حالی‌که پیشرانه‌ اصلی استارشیپ هنوز یک موتور Raptor است، SpaceX با توجه به آنچه در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته است، احتمالا از موتور دیگری برای انجام فرود نهایی در سطح ماه استفاده خواهد کرد. این پیشرانه‌ها بالاتر از وسیله نقلیه قرار می‌گیرند و احتمالا خطرات بالقوه مربوط به برخورد ستون‌های موتورهای قدرتمند با سطح قمری را کاهش می‌دهند.

وسیله تک‌مرحله‌ای قابل استفاده مجدد

استارشیپ تنها مورد انتخاب‌شده است که کاملا قابل استفاده مجدد است و تنها وسیله‌ای است که از طراحی تک‌مرحله‌ای بهره می‌برد. اگرچه وسیله نقلیه استارشیپ یک طرح پیشنهادی جدید نیست، اما به‌نظر می‌رسد تغییرات و جزئیات جدیدی در اینگونه جدید استارشیپ طراحی شده تا نقش HLS را ایفا کند./همشهری