در هفته عجیبی که تمام دنیا را تحت تاثیر خود قرار داد و ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه به طور رسمی جنگ خود را با اوکراین اعلام کرد، علاوه بر خسارت‌های جانی و مالی گسترده‌ای که به این کشور وارد کرد، یکی از مهم‌ترین میراث هوافضای قرن بیستم میلادی نیز طی این جنگ از بین رفت. بزرگترین هواپیمای دنیا، آنتونوف ۲۲۵ مریا (Antonov AN-225 Mriya) تنها هواپیمای باری شش موتوره جهان توسط نیروهای روسیه آسیب دید و منفجر شد.

پس از ابهاماتی که درباره سقوط این هواپیما به وجود آمد، وزیر امور خارجه اوکراین این حادثه ناگوار را در توییتر خود تایید کرد و نوشت: «هواپیمای AN-225 مریا (به معنی رویا در زبان اوکراینی) بزرگترین هواپیمای دنیا بود. ممکن است روسیه مریای ما را از بین برده باشد، اما هیچ وقت نمی‌تواند رویای کشور اروپایی قوی، آزاد و دموکراتیک ما را از بین ببرد. ما پیروز خواهیم شد!»

دیروز که این هواپیما از بین رفت، تصویر ناواضحی منتشر شد که نشان می‌داد هواپیمایی در فرودگاه هوستومل (Hostomel) با بمبی منفجر شده و با بررسی‌های بیشتر مشخص شد که این هواپیما همان آنتونوف ۲۲۵ مریا افسانه‌ای بوده است. این فرودگاه در ششم اسفندماه توسط نیروهای روسی تصرف شد و از آنجایی که راهی برای فرود هواپیماهای سنگین دارد،‌ حالا روسیه می‌تواند به راحتی نیروهای خود را با هواپیماهای جنگی سنگین در قلب کی‌یف جابه‌جا کند.

تاریخچه آنتونوف ۲۲۵ مریا

هواپیمای آنتونوف ۲۲۵ مریا (Antonov AN-225 Mriya) یک هواپیمای باری استراتژیک بود که اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۸۵ میلادی آن را ساخت. این هواپیما در ابتدا برای حمل مدارگردهای پروژه بوران (Buran) طراحی شده بود و در واقع جواب شوروی برای شاتل فضایی آمریکا در دوران جنگ سرد بود که بین سال‌های ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۱ میلادی برای این ماموریت فعالیت کرد.

مریا پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، به مدت هشت سال بازنشسته شد و بعد از آن، وارد برنامه‌های تجاری هواپیمایی آنتونوف شد تا محموله‌های بزرگ را حمل کند. بنابراین، این هواپیمای غول‌پیکر بازسازی شد و برای انتقال محموله‌های باری بزرگ مورد استفاده قرار گرفت. همچنین برای انتقال محموله‌های اورژانسی سازمان‌های امدادی بین‌المللی به کار می‌رفت تا تعداد زیادی از بسته‌های امدادی را جابه‌جا کند. آنتونوف ۲۲۵ مریا در آغاز همه‌گیری کووید-۱۹ نیز کمک کرد تا بسته‌های امدادی از چین به کبک، کانادا منتقل شود.

ساخت نسخه دوم این هواپیما با تغییرات کوچکی در طراحی آن آغاز شد، اما به دلیل کمبود بودجه و علاقه نداشتن به آن، نسخه دوم تا سال ۲۰۰۹ میلادی فقط تا ۶۰ درصد کامل و سپس رها شد.

در هفتم اسفندماه، شرکت آنتونوف اعلام کرد که اطلاعات دقیقی از وضعیت AN-225 ندارد و طبق آخرین اخبار این هواپیما آسیب ندیده است. اما با بررسی تصاویر ماهواره‌ای و تطبیق تصویر انفجار هواپیما، مشخص شد که مریا منفجر شده و از دست رفته است. در این مدت که مریا در فرودگاه هوستومل به سر می‌برد، اوکراین در حال تعمیر آن بود. اما متاسفانه در این بین روسیه حمله خود را آغاز کرد و فرصتی برای نجات این میراث ارزشمند باقی نماند.

مشخصات آنتونوف ۲۲۵ مریا

  • سال تولید: ۱۹۸۵ میلادی/۱۳۶۳ شمسی
  • تعداد تولید: ۱
  • طول هواپیما: ۸۵ متر
  • ارتفاع هواپیما: ۱۸.۲ متر
  • طول بال هواپیما: ۸۸.۴ متر
  • مساحت بال هواپیما: ۹۰۵ متر مربع
  • سرعت کروز: ۸۰۰ کیلومتر بر ساعت
  • دامنه عملیات: ۱۵۴۰۰ کیلومتر
  • سقف عملیات: ۹۰۰۰ متر
  • نوع موتور: ZMKB Progress D-18
  • تعداد موتور: ۶
  • نیروی هر موتور: ۲۲۹ هزار نیوتن
  • ظرفیت کابین خدمه: ۶ نفر
  • ظرفیت کابین مسافری: ۷۰ نفر
  • وزن هواپیما: ۳۵۰ تن
  • حداکثر وزن محموله: ۲۵۰ تن
  • حداکثر وزن برخاست: ۶۴۰ هزار کیلوگرم

رکوردهای آنتونوف ۲۲۵ مریا

  • این هواپیما بزرگترین وسیله حمل و نقل استراتژیک دنیا محسوب می‌شود و تنها یک نسخه از آن ساخته شده است.
  • مریا بزرگترین بال و بزرگترین بدنه را بین تمام هواپیماهای دنیا دارد.
  • در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، این هواپیما چهار تانک جنگی را که ۲۵۴ تن وزن داشتند را حمل کرد. در این عملیات مریا تا ارتفاع تقریبا ۱۱ کیلومتری با سرعت ۷۶۳ کیلومتر بر ساعت پرواز کرد و تخمین زده می‌شود که هزینه این پرواز ۳۰ هزار دلار بر ساعت باشد.
  • در ۱۱ آگوست ۲۰۰۹ میلادی، مریا محموله باری را که ۱۸۹ تن وزن داشت، حمل کرد و رکورد سنگین‌ترین محموله باری هوایی را شکست. این محموله یک ژنراتور برای نیروگاه گازی ارمنستان بود که ۱۶.۲۳ متر طول و ۴.۲۷ متر عرض داشت.
  • در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۰ میلادی، آنتونوف ۲۲۵ مریا بزرگترین محموله باری هوایی را از چین به دانمارک منتقل کرد. این محموله شامل دو تیغه توربین بادی با طول ۴۲ متر بود.

سرنوشت آنتونوف ۲۲۵ مریا چه می‌شود؟

شرکت هوافضای یوکروبرانپروم (Ukroboronprom) اوکراین روز گذشته اعلام کرد که این هواپیما را بازسازی خواهد کرد، به شرطی که روسیه غرامت ۳ میلیارد دلاری آن را بپردازد. به علاوه این شرکت گفت که اوکراین تمام تلاش خود را می‌کند تا مطمئن شود این متجاوز خسارت‌های وارده را پرداخت می‌کند. شرکت یوکروبرانپروم در وبسایت خود نوشت: «مریا قطعا دوباره متولد می‌شود.» تخمین زده می‌شود که فرآیند بازسازی مریا ۵ سال طول بکشد و حدود ۳ میلیارد دلار خرج بردارد و این شرکت تمام تلاش خود را می‌کند تا بتواند این خسارت را از روسیه بگیرد.